Во Косово, неодамна, беше формирана нова ЛГБТ организација – Центар за еднаквост и слобода (ЦЕС). Некои невладини организации од Косово кои работат на ЛГБТ теми, меѓу кои и претставници на оваа организација, минатата недела, го посетија ЛГБТИ Центарот за поддршка и со тоа беше остварен контакт за понатамошна соработка.
Во продолжение, го пренесуваме интервјуто со основачката на организацијата Центар за еднаквост и слобода и активистка Рајмонда Силбије.
Веќе подолго време ЛГБТ заедницата во Косово е повлечена од јавниот простор. И покрај постоење на организации и активности во изминатите десет години, се‘ уште не е остварен континуитет. Зошто е тоа така?
Проблемот е во тоа што самите активисти/ки не беа доволно силни и подготвени да се ангажираат повеќе. Исто така, отсуствуваше соодветна легислатива, како и медиумски простор кој ќе може да се користи. Вообичаено, се‘ што се случуваше беше иницирано од поединци и претставници на меѓународната заедница, кои започнуваат со одредени активности и потоа, се повлекуваат и ни ги препуштат нам кои остануваме да работиме. Немаше никаква поддршка, а имаше многу страв. Сега е многу поразлично – имаме закон за забрана на дискриминација, и притисокот врз државните институции е посериозен за почитување и примена на истиот. посериозен притисокот врз државните. Така, активистите/ките почнаа да се чувствуваат посилни.
Законот беше применет и во случајот на напад на ,,Либертас‘‘ (ЛГБТ организација која веќе не е активна), и ,,Косово 2.0‘‘?
Да, тоа беше ,,викенд на напади‘‘ – како што го нарекуваме… Прво беше нападнат ,,Либертас‘‘, а вечерта потоа група млади насилно влегоа на промоцијата на магазинот ,,Секс‘‘, во издание на Косово 2.0. Помеѓу остнататите содржини, во магазинот беа опфатени и голем дел на ЛГБТ теми. Исто така, во текот на промоцијата беше предвидено Игбале Ругова (долгогодишна ЛГБТ активистка од Косово) и Лепа Младеновиќ да ги читаат писмата кои меѓусебно ги испраќале праќале една на друга, во текот на една година. Сето тоа, секако, во јавноста беше интерпретирано како настан на кој две лезбејки читаат љубовни писма, и преку кој се промовира болест и на тоа слично. Неколкумина од тие што влегоа насилно, ја растурија сцената и физички повредија дел од присутните. EULEX го избраа овој случај и постапуваа по него.
Тројца од напаѓачите се осудени на затворска казна, за ,,повреда на рамноправниот статуст на граѓаните на Косово‘‘. Дали и во Косово може да се проследат трендовите на екстремни десничарски групи и организации?
Нивното организирање допрва почнува, но не е тешко да се согледа како тоа може да се развива и што се случува во околните земји. Овде е вклучено се‘, и религијата, и навивачите, но ми се чини дека тие не се поддржани од државата. Покрај неколку пратеници, поголемиот дел од политичкиот естаблишмент се оградува јасно од сето тоа. А јавноста нема премногу информации за овие групи.
Какви се состојбите внатре ЛГБТ заедницата?
Нашата цел е првенствено работењето со заедницата, зајакнувањето на припадниците на заедницата во секоја смисла. И тоа преку тренинзи, работилници, информирање… Постојано треба да се работи на тоа, затоа што постојат многу лица кои се осамени, а некои од нив мислат дека се болни. Помладите генерации се многу повеќе освестени во таа смисла, многу полесно се прифаќаат себеси и својата сексуалност (за разлика од постарите), и полесно се одлучуваат да бидат видливи. За сега, имаме едно место за среќавање, адресата е тајна…
Дали тебе ти е страв?
Откако се случија нападите на ,,Либертас‘‘, не бев добро, навистина не бев добро. Имаше денови кога интензивно размислував за тоа дали можам, дали сакам да го работам сето ова. И отпосле, некако се прекршив – продолжувам напред, зборувам за стравот, но не дозволувам да ме обземе. Имам некои мерки на претпазливост, не знам што се‘ може да се случи, но за сега се‘ е во ред.
Како го проценуваш ЛГБТ активизмот во регионот, денес?
Последните 7-8 години, активно сум вклучена на ЛГБТ сцената во регионот. За жал, мислам дека Македонија и Босна и Херцеговина назадуваат. За нас, од Косово, Скопје некогаш беше рај на земјата, но ситуацијата во последно време е заострена. Србија, се придвижува некако, имајќи предвид дека се‘ беше покренато од таму, тие полека се развиваат. Хрватска, воопшто и не ја вклучувам во регионот. Без оглед на се‘, целта ни е да соработуваме со групите од регионот што е можно повеќе.
Извор: http://lgbt.ba
