По иницијативата на неколку невладини организации за оценување на уставноста и законитоста на Законот за прекинување на бременоста, Уставниот суд на Република Македонија вчера донесе одлука со која ја отфла иницијатива и одлучи дека наведениот закон не е противуставен.
За подносителите на иницијативата, одредбите кои се спорат со иницијативата се во колизија со уставно загарантираните права на жената произведувајќи нееднаков третман и нееднаков пристап до Уставните права како што се слободно да одлучува за својот приватен и семеен живот, планирање на семејство, суверенитет на својот физички интегритет, слободен избор и слободно да одлучува и да се грижи за своето сексуално и репродуктивно здравје.
Став на невладини организации во врска со донесената одлука на Уставниот суд за отфрлање на иницијативата за оценување уствноста и законитоста на Законот за прекинување на бременоста 14 одрредби штетни по животот и здравјето
Изложени аргументи – директно мешање на државата во приватноста на жената во изборот слободно да одлучува со раѓањето и бројот на децата што ќе ги има. И покрај тоа што изложените аргументи се однесуваа на улогата на Уставниот суд да го штити Уставот на РМ, дозволи административен орган да одлучува за уживањето на уставно загарантираните права.
Наспроти законските решенија кои беа официјално одбранети, првите жртви на овој закон се евидентирани во само две недели од неговото донесување, каде што жени со мртов фетус беа препраќани и упатувани да го чекаат законскиот рок од 3 дена и лекарите постапуваа водени од строгите казни предвидени со законот.
Од поразителната дебата која се водеше на вчерашната седница на Уставниот суд на РМ – правно неаргументирана и водена од лични и идеолошки ставови – произлезе пораката до сите жени во Република Македонија дека заради нивната репродуктивна функција ги немаат истите права, односно исто загарантираните права како и останатите граѓани на државата.
Во врска со вчерашната седница на Уставниот суд, извесни очекувања од истата се однесуваа на компензација со отсуството на јавна и стручна расправа во процесот на донесување на Законот за прекинување на бременоста. Спротивно на таквите очекувања, уставните судии не настапиле со коментирање на националното законодавство паралелно со меѓународните стандарди (како што делумно било предложено од страна на судијата Габер), туку со правно-сомнителни ставови околу правото на абортус кое доведува до неморал и неверства, односно ова право заедно со правото на живот и слободата на избор според еден судија е поврзано со истополовите парови, односно со убиство. Конечно, на таа седница биле застапени сите жени во Република Македонија со исказот на еден судија дека сонот на секоја жена е да стане мајка и сопруга.
Од таквиот исход, се воочува дека не постојат институционални бастиони на Уставот на РМ и уставниот поредок, и дека Уставниот суд на РМ не може да се поистовети со таквата улога, впрочем на вчерашната седница еден од судиите изрази противење на уставните одредби како достоинство и физички интегритет, а со тоа и противење на правото на абортус.
Имајќи ја предвид судската пракса на Европскиот суд за човекови права, кој што има по овие прашања има донесено позитивни одлуки и истакнува дека секоја рестрикција при правото на абортус, значи дискриминација кон жената, невладините организации потенцираа дека во иднина ќе се концентрираат на индивидуалните случаи. Односно, ги охрабрија сите граѓанки на Република Македонија да пријават случаи кога ќе бидат дискриминирани и деградирани со загрозување на нивното здравје, како и право на живот.
Во продолжение може да ја видите иницијативата на неколку невладини организации за оценување на уставноста и законитоста на Законот за прекинување на бременоста поднесена до Уставниот суд на РМ: http://www.mhc.org.mk/system/uploads/redactor_assets/documents/444/Inicijativa_abortus.pdf.
Видеото е преземено од http://novatv.mk/.
