Норвешкиот Хелсиншки комитет (НХЦ), норвешката ЛГБТИ организација (ЛЛХ) и Amnesty International – Норвешка, во писмото кое го испратија до Премиерот на Република Македонија, Никола Груевски, на 6 ноември 2014 година, ја изразија својата загриженост за состојбата со ЛГБТИ лицата во Македонија.
Две лица се здобија со повреди по телото и главата по нападот врз кафе барот ,,Дамар‘‘ во Старата скопска чаршија на 23 октомври 2014 за време на прославата по повод двегодишнината од отворањето на ЛГБТИ Центарот за поддршка. Ова е шести напад врз ЛГБТИ Центарот за поддршка од неговото основање пред две години. Претходните напади вклучувале навреди, тепања, каменувања и опожарувања. До сега, соодветна истрага е спроведена само во еден од овие случаи, со што на хомофобичните и трансфобичните сили им се остава впечаток дека кривичните дела поттикнати од омраза кон ЛГБТИ лицата може да поминат неказнето.
Со претензии да биде вклучена во преговорите за членство во ЕУ, од Македонија се очекува да покаже доследност во исполнувањето на обврските за почитување на човековите права на сите граѓани. Сепак, не можеме да видиме дека земјата презема значителни чекори во насока на решавање на главните предизвици по овие прашања кои беа посочени во Извештајот за напредокот на Македонија: ЛГБТИ лицата се жртви на кривични дела поттикнати од омраза, говор на омраза, хомофобија и трансфобија и отежнати услови за работење на граѓанските организации. Легислативата за заштита од дискриминација не ги вклучува сексуалната ориентација и родовата припадност, а истите не се вклучени ниту во легислативата за кривични дела поттикнати од омраза.
Исто така, Македонија доби исклучително критички забелешки од Меѓународната асоцијација на геј, лезбејки, бисексуалци, трансексуалци и интерсексуалци во нивната оценка на состојбата со ЛГБТИ лицата во Европа во 2014 година. Од вкупно 49 земји кои беа предмет на оценка, само Русија, Азербејџан, Ерменија, Монако и Украина беа оценети полошо од Македонија. На 27 август, Собранието изгласа нацрт-амандмани на Уставот со кои бракот се дефинира како зедница помеѓу маж и жена. Конечното усвојување на уставни измени се очекува кон крајот на есента.
Важно е да се забележи дека Западен Балкан дава и позитивни примери, главно како резултат на огромните напори на граѓанското општество и активистите во регионот. Усвојувањето на закони со кои ќе се забрани дискриминацијата врз основа на сексуална ориентација, како и вклучувањето на сексуалната дискриминација во дефиницијата на кривичните дела поттикнати од омраза, бележи позитивен напредок во регионот. Меѓутоа, сè уште не се дава доволен осврт на вклучувањето на родовиот идентитет и имплементацијата е на незадоволително ниво. Паради на гордоста оваа година се успешно одржани во Хрватска, Србија и Црна Гора. Иако со референдумот во Хрватска во 2013 година се усвоија уставни измени и дополнување со кои бракот се дефинира како заедница исклучиво помеѓу маж и жена, скорешниот Закон за животно партнерство им ги дава на истополовите заедници речиси истите права кои ги уживаат брачните другари.
Во писмото, НХЦ, ЛЛХ и Amnesty International – Норвешка ја повикуваат македонската Влада, Министерството за внатрешни работи, Јавното обвинителство и надлежните судови јавно да ги осудат сите акти на насилство, да спроведат соодветна истрага на кривичните дела поттикнати од омраза и соодветно гонење на сторителите. Ние исто така ја повикавме Владата да ја исполни својата обврска за почитување на човековите права и темелните вредности на Европската конвенција за човекови права, конкретно Член 14 кој пропишува уживање на правата признати со Конвенцијата без никаква дискриминација.
Писмото до Г-дин Груевски, кое е испратено и до Министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкуловска, и до Јавниот обвинител, Марко Зврлевски, може да го прочитате тука.
