Доцните 60-ти од 20-тиот век во САД се случуваа низа политички и општествени настани кои посредно или непосредно влијае на климата која доведе до првиот радикален ЛГБТИК одговор на насилството кон ова заедница, односно до отпорот кој беше пружен во клубот Stonewall Inn.
Војната во Виетнам, протестите поврзани со статусот на Афроамериканците, јавната огорченост од смртта на Мартин Лутер Кинг, доведоа до тоа да се генерира голема количина на граѓанско бунтување, дотогаш невидено во Америка. Така, отпорот во „Стоунвол Ин“, како и протестите кои следуваа потоа, не беше единствениот настан кој опфатил физички и насилни судири помеѓу оние кои протестирале и полицијата.
Можеби најуспешниот документарец за стоунволските случувања е оној на Дејвид Картер или “Stonewall: отпорот кој ја распламти геј револуцијата“, а кој претставува историографска анализа на случавањата кои претходеле, биле актуелни или пак следувале по повеќедневните протести на улицата Christopher.
Уште еден интересен настан кој и’ претходеше на т.н. „геј револуција“, а кој подеднакво митски се врзува со распламтувањето на отпорот е смртта на Judy Garland, неколку дена пред тоа. Тој петок, припадниците на геј заедницата се собрале за нејзиниот погреб. Од оние ЛГБТИ присутните на погребната поворка, кои се познавале меѓусебно, била создадена и своевидна прото-Поворка, која сугерирала до останатите присутни дека тие постојат и дека се силни и бројни. Помеѓу оние кои го обожувале делото на Judy, имало многу геј мажи, лезбејки, трансродови лица. Многу од нив, тој ден се собрале на улиците и во клубовите околу Stonewall Inn. Квартот бил набиен со емоции и огорченост, а влажноста и жештината дополнително го зголемиле чувството на нервоза и незадоволство.
Со текот на годините, митологијата која се развила околу „Стоунвол“ фати правец кој ги валоризираше транџите и трансродовите лица како шампиони во ова политчка и културна револуција.
Транџите, кои во тоа време се собирале во Stonewall Inn, не биле примарно имитирачки на жени или перформерки, какви што денес ги познаваме. Дури некои може да непоменат дека овој клуб не бил толку отворен за овие припадници на заедницата, и дека обезбедувачите на клубот внимавале на квотата на такви припадници во текот на една вечер.
Во модерен контекст, тие најлесно би можело да бидат опишани како crossdresser или gender-fuckere. Њу Јорк, покрај се’ друго, токму за ова група бил нивен личен Аушвиц. Забрането им било да носат по повеќе парчиња облека која е наменета за спротивниот пол, а заради полициските рации по клубовите овие припадници на ЛГБТИ заедницата имале и големи досиеја.
Дури непосредно пред да биде пружен отпорот, се случила ваква полициска рација. Таа ноќ од петок кон сабота, 28 јуни, четири полицајци во цивил направиле упад во „Стоунвол Ин“ и го затворила клубот.
Тогаш присутните одбивале да ги покажат своите документи за идентификација, па затоа полицијата одлучила да ги уапси сите. Тие кои успеале да излезат, почнале да бегаат низ околните улици и така се проширила веста дека во клубот е присутна полицијата и дека ги малтретира гостите. Една од присутните транџи, која била удрена од полицаец пред сведоци, го возвратила ударот со чанта по глава на полицаецот, додека една лезбејка била удрена со пендрек по глава. Нејзиниот крик „Зошто ништо не правитре“, додека ја водела полицијата, предизвикал гнев кај другите гости. Многумина ценат дека се работи за Stormé DeLarverie, буџ лезбејка која често настапувала по клубовите како drag king, иако таа лично никогаш не ги прифатила тој тип на заслуги.
Нејзините современици велат дека ако некој можел да ја види DeLarverie како шета низ улиците во Village, било како да се гледа во снажен фраер кој со полна самодоверба се движи низ светот. Чарлс Кајзер во својата книга “The Gay Metropolis: The Landmark History of Gay Life in America” пишува дека неколку очевидци се сложуваат околу тоа дека една неидентификувана cross-dressing лезбејка, веројатно Stormé DeLarverie, всушност ја променила таа вечер засекогаш. DeLarverie ја порекнувала ова улога на катализатор на отпорот, иако нејзиното сведочење со поклопува со она што и другите го виделе во тој момент. „Полицаецот ме тепаше, па и јас го удрив него. За прв пат во историјата, го добија тоа што бараа“ – изјавила таа во една прилика.
Stormé за останатото се присетува вака:
„Stonewall неше само другата страна на верзијата за отпорот за кој Rosa Parks се застапуваше. Велат дека Stonewall бил отпор, иако повеќе се работеше за граѓанска непослушност. Имаше скршеници, модрици и обвиткани зглобови, но никој не беше сериозно повреден. Полицијата беше шокирана кога транџите излегоа од клубот, ги фрлија перките и тргнаа кон нив. Знаев дека порано или подоцна, останатите ќе тргнат по нас, бидејќи сите бевме премногу долго шиканирани.“
Најдоброата пријателка на Marshа P. Johnson, Sylvia Rivera, е другата најпозната транџа од отпорот. Како Афроамериканка која побегнала од дома на 10 години, дури на крајот од десетлетието одлчила да направи coming out.
„Многу од нас беа вклучени во низа движења во тоа време. Сите бевме дел од движењето за женските права, во мировните и движењата за граѓанските права. Сите бевме радикални… Секогаш мислевме дека полицијата ни е вистинскиот непријател. Не очекувавме ништо повеќе од она што ни го правеа, а тоа беше третман на животни. Не’ држеа во притвори како некои накази. Многу од нас беа тепани и силувани. Кога завршив во затвор и бев таму 90 дена, имаше обиди да ме силуваат. Тогаш „ладно“ го претепав тој човек. Се“ сум поминала“ – изјавува таа за еден магазин.
Marsha и Sylvia подоцна го основале СТАР – програма за згрижување на квир и транс младите. Со желба да се тргнат од просторот кој го контролирала мафијата, тие се вселиле во зграда во East 2nd Street и таму ги облекувале и им давале храна на ЛГБТИК бездомници. Ќиријата ја плаќале со hustling. Додека децата биле задолжени за тоа да крадат храна од оние домови каде што имало храна во изобилство. Тоа биле некоклу среќни години за квир бездомниците во Њу Јорк.
Sylvia починала во 2002 година, во педесетата година од нејзиниот живот, заради компликација со канцерот кој го имал зафатено нејзиниот црн дроб, додека телото на нејзината пријателка било најдено во 1992 година во реката Хадсон. Некои од очевидците за нејзината смрт велат дека е дело на полицијата која ја малтретирала во близина на местото каде било најдено нејзиното мртво тело, додека пак истрагата покажала дека се работи за самоубиство. Истата е повторно отворена во 2012 година без конкретни резултати. Stormé, пак, починала во длабока старост и тоа пред неколку месеци.
По овие протестни настани, модерното ЛГБТ движење започна со заговарање на легислативни и општествени промени со кои би се ставило крај на дискриминацијата, додека прашањата кои се однесуваат на транс и квир лицата почнаа да се маргинализираат, затоа што притисокот е насочен кон прашањата кои се однесуваат на геј мажите и лезбејките; и тоа пред се’ заради тоа што нивните правасе втемелни во прифаќањето на нивната сексуалност, но не и родовиот идентитет (истополовите бракови се најдобар пример за тоа).
Легендите од стоунволските случувања велат дека траџите се тие кои го покренале отпорот и целото движење, а нив не ги следеле политички активисти, туку млади луѓе од улиците кои имаат разликувачки родов идентитет, а кои повеќе не можеле да ја поднесуваат бруталноста на полицијата.
Drag-от не е изум ниту посед на геј мажите, лезбејките или трансродовите лица. Во своите форми, тој бил и ќе остане (од cross-dressing до перформансите) простор за експериментирање и сатира која е поврзана со родовите улоги и хетеронормативните состави. Токму на таа линија е нелогичноста во одбивноста на мејнстрим геј луѓето во САД кон оние кои слободно ги заземаат оние „погрдни“ термини какви што се she-male и tranny (drag performer).
Изгледа дека под присилата на политичката коректност, и самите меѓу нас заборавивме на себе (така што почнавме да се вклопуваме во хетеронормативните структури), па дури и тргнавме со осудување на некои од припадниците на заедницата, односно да ја осудуваме разноликоста која некогаш не’ поврзуваше.
Дали тие беа на правата страна на историјата и дали иднината некогаш ќе може да биде нивна – останува да видиме.
Извор: www.voxfeminae.net
